Kategori: Makaleler

“2 Nikola Hangi Ülkenin Başkanı?”: Tarihsel Kaygılarla Bir Analiz Bir tarihçi olarak sizlere geçmişten seslenmek isterim: Çünkü bugünü gerçekten kavrayabilmek için önce dünlerin kırılma noktalarını hissetmeliyiz. “2 Nikola” başlığı belki kulağa eksik gelebilir; aslında kastedilen kişi, Rusya’nın son çarı II. Nikolay (Nicholas II) olacaktır. O halde, soruyu yeniden biçimlendirelim: II. Nikolay hangi ülkenin hükümdarıydı? Bu sorunun yanıtı; imparatorlukların yükselişi, toplumsal krizler ve devrimlerle örülü bir tarihsel dokuyu açar. II. Nikolay Kimdir? Saltanatının Coğrafyası ve Ünvanları II. Nikolay Aleksandroviç Romanov, 1 Kasım 1894’te Rusya İmparatorluğu’nun Çarı olarak tahta çıktı. [1] Saltanat yılı resmi olarak 15 Mart 1917’ye kadar sürdü. [2] Bu…

Kuyumcuda Gümüş Olur mu? Öğrenmenin Parıltısını Keşfetmek Öğrenme; tıpkı bir kuyumcunun elinde şekillenen maden gibi, sabır, dikkat ve inanç gerektiren bir süreçtir. Eğitimcinin görevi ise o madenin içindeki potansiyel ışıltıyı keşfetmek ve parlatmaktır. Her öğrenci, her birey aslında bir cevherdir. Kimisi altın gibi kolay parıldar, kimisi ise gümüş misali biraz daha fazla işlenmeyi bekler. Peki, “Kuyumcuda gümüş olur mu?” sorusunu yalnızca bir mecaz olarak değil, bir öğrenme felsefesi olarak ele alırsak, bize neler anlatır? — Gümüşün Parıltısı: Öğrenmede Farklılıkların Değeri Kuyumcu, elindeki her madeni tanır. Altın, platin, gümüş… Her biri farklı ama kıymetlidir. Aynı şekilde eğitimci de öğrencilerinin potansiyelini tanımalı,…

INJI Bellydancing Kimin Şarkısı? Küresel Kültür, İktidar ve Kadın Temsili Üzerine Bir Siyaset Bilimi Analizi Bir siyaset bilimci olarak, modern pop kültürüne yalnızca eğlence olarak değil, toplumsal düzenin aynası olarak bakarım. Çünkü her şarkı, her ritim ve her sanat eseri, iktidar ilişkilerinin bir yansımasıdır. “INJI Bellydancing kimin şarkısı?” sorusu da, yüzeyde basit bir müzik merakını yansıtsa da, aslında çağımızın kültürel ideolojisini, toplumsal cinsiyet düzenini ve küresel kimlik üretimini anlamamıza kapı aralar. Türk asıllı sanatçı INJI’nin uluslararası müzik sahnesine kazandırdığı “Bellydancing” adlı parça, yalnızca dansın ritmini değil, kadın bedeninin siyasal temsilini de konu edinir. Bu yazıda, bu şarkıyı bir kültür ürününden…

Gönüllülük Nedir, İnsana Neler Kazandırır? Etik, Bilgi ve Varlık Üzerine Felsefi Bir Deneme Bir filozofun gözünden baktığımızda, insanın eylemleri sadece davranış değil, aynı zamanda bir anlam arayışıdır. Gönüllülük de bu arayışın en incelikli biçimlerinden biridir. Çünkü gönüllü olmak, “yarar”dan çok “değer” üzerinden hareket etmektir. Bir şeyi karşılıksız yapmak, görünürde bir “eksilme” gibi durur; oysa aslında insanın varoluşunu derinleştiren bir kendini tamamlama sürecidir. Bu yazıda, gönüllülük kavramını üç temel felsefi düzlemde ele alalım: etik, epistemoloji (bilgi felsefesi) ve ontoloji (varlık felsefesi). Çünkü gönüllülük yalnızca bir davranış biçimi değil; insanın iyilikle, bilgiyle ve varlıkla kurduğu ilişkinin bir aynasıdır. Etik Perspektif: İyiliğin Hesapsızlığı…

Gökdelen Kaç Kat Olur? Yükseklik, Güç ve Kimliğin Antropolojisi Bir antropolog için her yapı, sadece beton ve çelikten ibaret değildir; aynı zamanda bir kültürün, bir inancın ve bir kimliğin dışavurumudur. Gökdelen dediğimiz modern anıtlar da insanlığın “yukarıya doğru” olan kadim arzusunun çağdaş versiyonudur. Fakat şu soruyu sormak gerekir: Gökdelen kaç kat olur? Bu sorunun cevabı yalnızca mühendisliğin değil, insan doğasının, topluluk yapılarının ve sembolik düşüncenin derinliklerinde saklıdır. Yüksekliğin Ritüeli: Göğe Uzanan İnsan İlk insanların dağlara, kulelere ya da tapınaklara yönelmesi boşuna değildi. Yükseklik, her zaman kutsal olanla temasın, gücün ve üstünlüğün bir simgesi oldu. Gökdelenler de modern dünyanın ritüel alanlarıdır;…

“Hanedan Reisi kim?” sorusu kâğıt üzerinde bir isimden fazlası: Aile hafızasının bekçisi, meşruiyet anlatısının anlatıcısı ve törenlerin görünmeyen yöneticisi. Kimi zaman taçsız bir lider, kimi zaman ise geçmişle gelecek arasında sorumluluk köprüsü. Hanedan Reisi Kim? Unvandan Öte Bir Rolün Anatomisi Bir arkadaş grubunda sohbet ederken “Hanedan Reisi kim?” diye sorsanız, çoğu kişi otomatik olarak “tahtın en tepesindeki kişi” der. Oysa hanedan reisi, yalnızca törensel baş değil; veraset hukukunun yorumcusu, aile protokolünün hakemi ve kimi durumlarda kamuoyuna karşı kurumun yüzüdür. Bu yüzden soruyu şöyle genişletmeliyiz: Hanedan reisinin gücü nereden gelir, sınırını kim çizer ve topluma maliyeti ya da katkısı nedir? Hanedan…

Büyük Adam Küçük Aşk Neyi Anlatıyor? Mizahın Kalbinden Bir İnsanlık Hikayesi Bir film düşünün… Küçük bir kızın masumiyetiyle, büyük bir adamın inatçılığını aynı çerçeveye sığdırıyor. İşte tam o anda “Büyük Adam Küçük Aşk” başlıyor. Ciddi gibi görünen ama aslında sıcacık bir tebessümle biten, izleyeni düşündürürken güldüren bir hikâye bu. Ben de bu yazıyı, o gülümsemenin izinden giderek, biraz esprili, biraz duygusal bir tonla yazmak istedim. Çünkü bazı filmler vardır; sizi eleştirmen yapmaz, insan yapar. Filmin Hikayesi: Kalıpların Dışında Bir Dostluk “Büyük Adam Küçük Aşk”, emekli bir hâkim olan Rıfat Bey ile küçük bir Kürt kızı olan Hejar’ın beklenmedik dostluğunu anlatır.…

Gizem Karaca Kaç Yaşındadır? Güç, Toplumsal Düzen ve Kadın Siyasetinin Derinlikleri Günümüz toplumları, güç ilişkilerinin ve toplumsal düzenin bir yansıması olarak şekillenir. Politik bir bakış açısıyla incelendiğinde, iktidarın ve onun içindeki kurumların yapısı, sürekli olarak sosyal yapıyı etkileyen dinamikleri tetikler. Ancak toplumsal değişim, bu yapıların sabit olduğu anlamına gelmez. Kadınların siyasal temsili, katılımı ve stratejik gücü üzerine yapılan tartışmalar da bu bağlamda önem kazanmaktadır. Kadınların toplumsal rolü, geçmişten günümüze hep değişen bir alan olmuştur ve bu değişim, toplumların ideolojik yapılarıyla iç içe geçmiştir. Peki, bu güç ilişkilerini anlamanın, toplumsal düzeni kavrayabilmenin ve kadınların siyasal alandaki yerini sorgulamanın yolu nedir? Bu…

Gevrek Çeşitleri ve Ekonomik Perspektif: Piyasalar, Seçimler ve Kaynak Dağılımı Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları Üzerine Bir Ekonomistin Düşüncesi Her gün alışverişe çıktığımızda karşımıza çıkan “gevrek” çeşitleri, ekonomik anlamda düşündüğümüzde aslında daha derin bir meseleye işaret eder. Kaynakların sınırlı olduğu, ancak insanların isteklerinin sınırsız olduğu bir dünyada, bireyler sürekli olarak seçimler yapmak zorunda kalır. Bu basit seçimler – bir gevrek çeşidi almak gibi – bile, piyasaların ve toplumsal refahın dinamiklerini etkileyebilir. Ekonomi, her ne kadar büyük pazarlar ve makro düzeydeki hareketler ile ilişkilendirilse de, küçük ölçekli bireysel kararlar, toplam kaynak dağılımı ve piyasa fiyatları üzerinde büyük etkiler yaratabilir. Bir gevrek…

Bilimin ışığında merak ettiğimiz konular bazen gündelik hayatımıza dokunan şeylerden çıkar. İşte bunlardan biri de “Havagazı nasıl elde edilir?” sorusudur. Belki bir zamanlar sokak lambalarının aydınlattığı gecelerde, belki de modern enerji teknolojilerinde karşımıza çıkan havagazı, aslında ilginç bir kimyasal sürecin ürünüdür. Gelin bu yolculuğa birlikte çıkalım. Havagazının Tanımı ve Tarihsel Önemi Havagazı, kömür, odun veya petrol gibi karbon içerikli hammaddelerin yüksek sıcaklıkta hava veya buharla işlenmesiyle elde edilen bir gaz karışımıdır. 19. yüzyılda Avrupa ve Osmanlı şehirlerinde sokakların, evlerin ve fabrikaların aydınlatılmasında kullanılmıştır. Tarihsel önemi, modern doğalgaz kullanımından önce şehirlerin enerjisini sağlayan temel kaynak olmasından gelir. Peki bu gaz, hangi…