Kategori: Makaleler

Ata Binince Atın Canı Acır mı? Beden, Zihin ve Etik Arasında İnce Bir Denge Bir an için rüzgârın yüzünüze çarptığını, atın adımlarının gövdenizde yankılandığını hayal edin. “Ata binince atın canı acır mı?” sorusu kulağa basit geliyor; ama cevap, tarih, biyomekanik, psikoloji ve etikle örülü, katman katman bir hikâye. Ben bu yazıyı; tutkuyla, merakla ve sizle beyin fırtınası yapmak isteyerek yazıyorum. Çünkü mızrakların gölgelerinden spor sahalarına, kırsalın tozlu yollarından şehir içi turizme kadar, at-insan ilişkisinin bıraktığı iz düşündüğümüzden çok daha derin. Kökenlere Dönüş: Biniciliğin Tarihsel Bağlamı At sırtında yol almak, tarih boyunca güç, ulaşım ve kültür demekti. Bozkır topluluklarının göç yollarından,…

Görgül Gerçeklik Ne Demek? Ekonominin Deneysel Yüzünü Anlamak Bir Ekonomistin Gözünden: Kıt Kaynaklar, Gerçek Seçimler Bir ekonomist olarak en çok üzerinde düşündüğüm şey, insanların sınırlı kaynaklarla sınırsız ihtiyaçlarını nasıl dengeledikleridir. Her karar, bir fırsat maliyetidir; her tercih, başka bir şeyden vazgeçmek anlamına gelir. Peki bu seçimleri neye dayanarak yaparız? Teorilere mi, yoksa yaşadığımız gerçekliğe mi? İşte burada devreye “görgül gerçeklik” girer. Çünkü ekonomi, soyut denklemlerle değil, insanların davranışlarıyla şekillenir — ve bu davranışlar, ancak görgül olarak gözlemlendiğinde anlam kazanır. Görgül Gerçeklik Nedir? Görgül gerçeklik, deneyim ve gözleme dayalı, somut verilerle doğrulanabilen bir olgular dünyasını ifade eder. Yani bir hipotezin veya…

Antropolojik Bir Bakışla Gönye: Kültürlerin Ölçüsü, Ritüellerin Sessiz Tanığı Bir antropolog olarak dünyayı anlamaya çalışırken yalnızca insanlar değil, onların ellerindeki araçlar da beni büyüler. Gönye — basit bir ölçü aleti gibi görünse de — insanlık tarihinin en derin sembollerinden biridir. Bu yazıda, “Gönye ile neler yapılır?” sorusuna sadece teknik bir yanıt değil, kültürel ve ritüel bir anlam katmanı da ekleyerek yaklaşacağız. Çünkü bir toplumun ölçü biçimi, onun evreni nasıl algıladığını da gösterir. Gönye: Doğruluğun, Dengenin ve Adaletin Sembolü Birçok kültürde gönye, yalnızca bir marangozun ya da mimarın elindeki araç değildir; doğruluğun, düzenin ve kozmik dengenin simgesidir. Eski Mısır’da mimarların kullandığı…

Grafit Hangi Maddeden Oluşur? Kültürlerin İzinde Bir Antropolojik Yolculuk Bir antropolog olarak dünyanın farklı köşelerinde, insanın doğayla kurduğu anlamlı bağları gözlemlemek her zaman büyüleyici olmuştur. Grafit, ilk bakışta yalnızca bir mineral ya da kalem ucunda iz bırakan bir madde gibi görünür. Oysa daha derin bir bakışla, bu siyah parlak madde insanlık tarihinin, kimliklerin ve ritüellerin sessiz bir tanığıdır. Grafit yalnızca karbon atomlarından oluşur; ama insan kültürleri onu anlam, sembol ve topluluk belleğiyle yeniden şekillendirir. Grafitin Temel Yapısı: Karbonun Dansı Bilimsel olarak bakıldığında, grafit tamamen karbon elementinden oluşur. Ancak bu karbon atomları, insan hikâyelerinin dokusunda farklı anlamlara bürünür. Grafitteki her atom,…

Grafik Sanatlar Bölümü Kaç Yıllık? (Eğitimin Dönüştürücü Gücü Üzerine Pedagojik Bir Yolculuk) Giriş: Öğrenmenin Dönüştürücü Gücü Bir sınıfta, öğrencilerin gözlerinde yanan merak kıvılcımını görmek, bir eğitimci için en büyük mutluluklardan biridir. Öğrenme, sadece bilgi edinme süreci değildir; bireyin düşünme biçimini, dünyayı algılayışını ve kendini ifade edişini dönüştüren güçlü bir deneyimdir. Grafik Sanatlar Bölümü de tam olarak bu dönüşümün merkezinde yer alır. Peki, bu bölüm kaç yıllık, nasıl bir eğitim sunar ve öğrencilerin hem bireysel hem de toplumsal düzeyde nasıl bir etki yaratmasını sağlar? Grafik Sanatlar Bölümü Kaç Yıllık? Grafik Sanatlar Bölümü genellikle 4 yıllık lisans programı olarak yapılandırılmıştır. Bazı üniversitelerde…

Buğdayda İyi Verim Almak İçin Ne Yapmalı? Antropolojik Bir Bakış Bir antropolog olarak dünyayı gezerken, insanların toprağa dokunma biçimlerinde kültürün derin izlerini görürüm. Her toplumun buğdayla kurduğu ilişki, sadece tarımsal bir uğraş değil, aynı zamanda bir kimlik göstergesidir. Buğday, insanlık tarihinin ortak dili gibidir; kimi yerde kutsal bir bereket sembolü, kimi yerde emeğin ve toplumsal dayanışmanın bir simgesi. “Buğdayda iyi verim almak için ne yapmalı?” sorusu, yalnızca bilimsel bir merak değil, aynı zamanda kültürlerin doğayla kurduğu anlamlı ilişkinin bir yansımasıdır. Buğdayın Ritüelleri: Bereketin Antropolojisi Toprakla Kurulan Kutsal Bağ Birçok kültürde buğday ekimi bir tarım etkinliğinden öte, bir ritüeldir. Anadolu’da çiftçiler…

Bazı sorular var ki, cevabı kadar sorunun kendisi de yeni yollar açar. “Eczacı doktor olabilir mi?” tam olarak böyle bir soru. Bu yazıyı bir kenara ilişmiş notlardan değil; mesleğine tutkuyla bağlı bir blog yazarının, kahvesini karıştırıp “ya olasılıklar?” diye fısıldadığı samimi bir sohbetten doğmuş kabul et. Gel, birlikte düşünelim: kökenlerde ne var, bugün ne mümkün, yarın nereye evrilebilir? Eczacı Doktor Olabilir mi? Kısa yanıt: Evet—ama “doktor” dediğimizde neyi kastettiğimizi netleştirerek. Bir eczacı iki farklı “doktor” yoluna ilerleyebilir: 1. Tıp doktoru (hekim) olmak için tıp fakültesini tamamlamak, 2. Akademik doktor (PhD) ya da bazı ülkelerde PharmD gibi ileri düzey derecelerle “Dr.”…

Arnavutların Dini İnancı Nedir? Evrensel ve Yerel Bakışlarla Bir Yolculuk Bazı konular vardır ki tek bir açıdan bakıldığında eksik kalır; din de onlardan biridir. Bugün seni, Balkanların kalbinden yükselen bir halkın, Arnavutların, inanç dünyasına doğru hem küresel hem yerel bir yolculuğa davet ediyorum. Belki bazı noktalar sana tanıdık gelecek, belki bazıları şaşırtacak ama hepsi, farklılıkların içindeki ortak insan hikâyesini anlamak için bir fırsat olacak. — Arnavutluk’un Dinle Dansı: Tarihin Derinlerinden Bugüne Arnavutlar, Balkan coğrafyasının en köklü halklarından biri olarak yüzyıllar boyunca Roma, Bizans, Osmanlı ve modern Avrupa etkileri altında şekillenen çok katmanlı bir inanç yapısına sahiptir. Bu nedenle “Arnavutların dini…

“2 Nikola Hangi Ülkenin Başkanı?”: Tarihsel Kaygılarla Bir Analiz Bir tarihçi olarak sizlere geçmişten seslenmek isterim: Çünkü bugünü gerçekten kavrayabilmek için önce dünlerin kırılma noktalarını hissetmeliyiz. “2 Nikola” başlığı belki kulağa eksik gelebilir; aslında kastedilen kişi, Rusya’nın son çarı II. Nikolay (Nicholas II) olacaktır. O halde, soruyu yeniden biçimlendirelim: II. Nikolay hangi ülkenin hükümdarıydı? Bu sorunun yanıtı; imparatorlukların yükselişi, toplumsal krizler ve devrimlerle örülü bir tarihsel dokuyu açar. II. Nikolay Kimdir? Saltanatının Coğrafyası ve Ünvanları II. Nikolay Aleksandroviç Romanov, 1 Kasım 1894’te Rusya İmparatorluğu’nun Çarı olarak tahta çıktı. [1] Saltanat yılı resmi olarak 15 Mart 1917’ye kadar sürdü. [2] Bu…

Kuyumcuda Gümüş Olur mu? Öğrenmenin Parıltısını Keşfetmek Öğrenme; tıpkı bir kuyumcunun elinde şekillenen maden gibi, sabır, dikkat ve inanç gerektiren bir süreçtir. Eğitimcinin görevi ise o madenin içindeki potansiyel ışıltıyı keşfetmek ve parlatmaktır. Her öğrenci, her birey aslında bir cevherdir. Kimisi altın gibi kolay parıldar, kimisi ise gümüş misali biraz daha fazla işlenmeyi bekler. Peki, “Kuyumcuda gümüş olur mu?” sorusunu yalnızca bir mecaz olarak değil, bir öğrenme felsefesi olarak ele alırsak, bize neler anlatır? — Gümüşün Parıltısı: Öğrenmede Farklılıkların Değeri Kuyumcu, elindeki her madeni tanır. Altın, platin, gümüş… Her biri farklı ama kıymetlidir. Aynı şekilde eğitimci de öğrencilerinin potansiyelini tanımalı,…