Kategori: Makaleler

İzmir… Her köşesinde tarih, kültür ve çeşitlilik barındıran, her zaman yeniliğe açık, dinamik bir şehir. Bunu sadece mimarisinde, sokaklarında ya da gündelik yaşamında görmek mümkün değil; İzmir, sosyal yapısıyla da dikkat çeken bir şehir. Geçmişine baktığımızda, bu şehri sadece bir yerleşim yeri olarak değil, aynı zamanda toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet gibi kavramların şekillendirdiği bir yaşam alanı olarak görmek gerekiyor. Hadi gelin, İzmir’in oluşumuna toplumsal açıdan nasıl baktığımıza bir göz atalım. İzmir: Toplumsal Dinamiklerin Şehri İzmir, bir zamanlar farklı kültürlerin, dinlerin ve etnik kökenlerin bir arada yaşadığı bir şehir olarak karşımıza çıkar. Şehir, Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinde, ticaret yolları…

Lebiderya Ne Demek? TDK Tanımı ve Kökeni Hayat bazen bir kelimeyle çok daha renkli hale gelebilir. Hangi kelimenin nereden çıktığı, ne anlama geldiği ya da insanların dilindeki yeri, bazen bizi derin düşüncelere sürükler. “Lebiderya” kelimesi de böyle bir kelime. Birçoğumuzun günlük hayatta duymadığı ama bir anda karşımıza çıktığında merak ettiğimiz o özel kelimelerden biri. Peki, Lebiderya tam olarak ne anlama geliyor? Türk Dil Kurumu’na (TDK) göre “Lebiderya”, eski Türkçede “oldukça neşeli, coşkulu” anlamında kullanılan bir kelimedir. Günümüzde ise halk arasında, genellikle “neşeli” veya “coşkulu” bir durumda olan kişi veya durumu tanımlamak için kullanılmaktadır. Kelimenin kökeni ise Arapçaya dayanır. Ancak, ne…

Potansiyel Mükellef Ne Demek? Ekşi ve Diğer Kaynaklardan Derinlemesine Bir Bakış Günümüzde iş hayatı, sosyal güvenlik sistemleri ve vergilendirme gibi kavramlar, hayatımızın her alanında kendine yer buluyor. Ancak “potansiyel mükellef” terimi, özellikle vergi ile ilgisi olan kişiler için çokça duyulsa da, herkesin net bir şekilde tanımlayamadığı bir kavram olabilir. Düşünsenize, günlük hayatta gelir vergisi, KDV, sosyal güvenlik gibi konularda konuşurken, “potansiyel mükellef” ne anlama geliyor? Yani, vergi yükümlüsü adayı ne demek? Bir kişi potansiyel mükellef olmadan nasıl mükellef haline gelir? Bu yazıda, “potansiyel mükellef” kavramını tarihsel arka planı, günümüz anlayışı ve güncel tartışmalar üzerinden inceleyeceğiz. Potansiyel Mükellef Nedir? “Potansiyel mükellef”…

Osmanlıca “Sevdiceğim” Ne Demek? Kelimelerin Gücü ve Anlatıların Dönüştürücü Etkisi Bir kelime, bazen bir ömre bedel duyguları içinde barındırabilir. Dil, sadece iletişimin aracı değil, bir toplumu şekillendiren, ona ait kimliği, düşünceleri ve duyguları taşıyan en güçlü araçtır. Edebiyatçılar, yazdıkları metinlerde kelimelerin gücünü her zaman vurgulamış, dilin insan ruhunu nasıl dönüştürebileceğini derinlemesine keşfetmişlerdir. Osmanlıca “sevdiceğim” kelimesi de tam bu noktada karşımıza çıkar; bu kelime, sadece bir sevdanın ifadesi değil, aynı zamanda bir dönemin duygusal dünyasını, toplumsal yapısını ve edebiyatını yansıtan bir kavramdır. Peki, “sevdiceğim” ne demek? Bu kelimeye Osmanlıca dilinde nasıl bir anlam yüklenmiştir ve edebiyatımızda ne gibi çağrışımlar uyandırır? Osmanlıca…

“Ooo” Rusça Ne Demek? Bir Siyaset Bilimi Perspektifinden Güç, İdeoloji ve Toplumsal Düzen Güç ilişkileri ve toplumsal düzen üzerine kafa yoran bir siyaset bilimci olarak, her kültürün kendine has ifadeleri ve kelimeleri, sadece dilin bir parçası olmanın ötesinde, toplumsal yapıyı, ideolojik yönelimleri ve bireylerin bu yapılarla nasıl etkileşimde bulunduklarını da şekillendirir. Rusça’da sıkça duyduğumuz “Ooo” ifadesi de, yüzeyde sadece bir duygu ifadesi gibi görünse de, altında derin bir toplumsal ve kültürel kod barındırır. Bu basit sesin anlamı, bir toplumun güç yapısını, kadın ve erkek arasındaki etkileşimleri ve hatta vatandaşlık ilişkilerini nasıl gördüğünü gösteren bir ayna olabilir. “Ooo” İfadesi ve Güç…

Lakin Hangi Anlama Gelir? Ekonomi Perspektifinden Bir İnceleme Ekonomi, sınırlı kaynaklarla, sınırsız ihtiyaçlar arasında denge kurma sanatıdır. Her gün, bireyler ve toplumlar, kısıtlı kaynaklarını nasıl en verimli şekilde kullanacakları konusunda kararlar almak zorundadır. Seçimlerin sonuçları, yalnızca kişisel düzeyde değil, toplumsal düzeyde de önemli etkilere yol açar. Ekonominin temel dinamikleri, bu seçimlerin yapıldığı ortamı ve sonuçlarını anlamamıza yardımcı olur. Peki, “lakin” kelimesi, ekonomi dilinde hangi anlamı taşır? Bu yazıda, bu soruyu piyasa dinamikleri, bireysel kararlar ve toplumsal refah çerçevesinde ele alacak ve ekonominin çeşitli yönlerinden bakarak gelecekteki ekonomik senaryolar üzerine düşünceler geliştireceğiz. Ekonomide Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları Ekonominin temel ilkelerinden…

Giriş: Bir Işık, Bir Elektrik, Bir Sorun Hayatın temelleri üzerine düşündüğümüzde, insanın varoluşunu sürdürebilmesi için gerekli olan en temel şeylerden biri olan enerji, çoğu zaman gözlerimizin önünden kayıp gider. Elektrik ve enerji üretimi, modern dünyanın motoru olmasına rağmen, bu konular çoğu zaman sadece pratik meseleler olarak algılanır. Ancak, daha derin bir perspektiften bakıldığında, enerji üretimi ve dağıtımı, felsefi açıdan çok daha önemli soruları gündeme getirebilir. Bir konvansiyonel santral, günlük yaşamımızda belki de farkında olmadan kullandığımız enerjiyi üreten mekanizmalardır. Fakat bu noktada bir soru akıllara gelir: Gerçekten de bu enerji üretimi sürdürülebilir mi? İnsanlık olarak yarattığımız bu yapılar, bizi daha iyi…

Su Neden Sıvı Haldedir? Toplumsal Cinsiyet ve Sosyal Adalet Perspektifinden İstanbul’da bir gün, yoğun iş temposu arasında, sabah saatlerinde Taksim’de bir yürüyüş yapıyordum. Hava nemli ve sıcak, etrafta insan kalabalığı, çeşitli sesler ve renkler arasında, herkes kendi hayatına odaklanmış. Bir an, elindeki su şişesini yavaşça içen yaşlı bir kadına gözüm takıldı. Belki de sadece susadığı için içiyordu, ama bir başka açıdan, suyun sıvı haline bu kadar kolay ulaşabilmek, aslında çok derin anlamlar taşıyor. Herkes için eşit, herkesin ihtiyacı kadar. Peki, su neden sıvı haldedir? Bu soruyu düşündüğümde, aklıma gelen ilk şey sadece suyun fiziksel durumu değil, aynı zamanda onun toplumsal…

Poliüretan Köpük Çürür mü? Gerçekten Neler Oluyor? Küçük Bir Hatırlatma: Poliüretan Köpük ile İlk Tanışmam Çocukken evde her yerin üstü plastikle kaplıydı. Annemin o alışılmış düzenli ev temizliği, her şeyin yerli yerinde olması, akşamdan kalan yemek kokusunun kaybolması… Her şeyin tam olduğu o evde tek eksik olan şey, belki de çok fazla değişimdi. Ama bir gün, inşaat halinde olan bir evin önünden geçerken, gözlerim o sarımsı, kabarık ve yumuşacık malzemeye takıldı. “Bu ne?” diye sordum. O sırada babam bana, “Bu, poliüretan köpük, evin yalıtımında kullanılıyor.” demişti. O an, poliüretan köpüğün evdeki sesleri, ısıyı ve hatta dışarıdaki soğuğu ne kadar iyi…

Namık Kemal Hangi Fikir Akımıdır? Küresel ve Yerel Perspektiften Bir Bakış Bugün aklıma bir soru takıldı: “Namık Kemal hangi fikir akımına aittir?” İlk bakışta, bu soru belki biraz tarihsel bir tartışma gibi görünebilir. Ama aslında, sadece Osmanlı İmparatorluğu’nu değil, dünya çapında bir dönüşümün simgelerinden biri olan Namık Kemal’in fikirleri, hala günümüzde de ilham verici olabilir. Bunu düşünüp, hem Türkiye’den hem de küresel düzeyde nasıl karşılandığına bakmak istedim. Hadi, bu soruyu biraz daha derinlemesine inceleyelim. Namık Kemal ve Tanzimat Dönemi: Fikirlerinin Temelini Anlamak Namık Kemal, 19. yüzyılın ortalarında Osmanlı İmparatorluğu’nda yaşamış, edebiyatçı, gazeteci ve bir fikir adamı olarak ön plana çıkmış…